Incipit
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris: et ne nos indúcas in tentatiónem: sed líbera nos a malo. Amen.
Ave María, grátia plena; Dóminus tecum: benedícta tu in muliéribus, et benedíctus fructus ventris tui Jesus. Sancta María, Mater Dei, ora pro nobis peccatóribus, nunc et in hora mortis nostræ. Amen.
Credo in Deum, Patrem omnipoténtem, Creatórem cæli et terræ.
Et in Jesum Christum, Fílium ejus únicum, Dóminum nostrum: qui concéptus est de Spíritu Sancto, natus ex María Vírgine, passus sub Póntio Piláto, crucifíxus, mórtuus, et sepúltus: descéndit ad ínferos; tértia die resurréxit a mórtuis; ascéndit ad cælos; sedet ad déxteram Dei Patris omnipoténtis: inde ventúrus est judicáre vivos et mórtuos.
Credo in Spíritum Sanctum, sanctam Ecclésiam cathólicam, Sanctórum communiónem, remissiónem peccatórum, carnis resurrectiónem, vitam ætérnam. Amen.
℣. Dómine, lábia +︎ mea apéries.
℟. Et os meum annuntiábit laudem tuam.
℣. Deus ✠ in adjutórium meum inténde.
℟. Dómine, ad adjuvándum me festína.
Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Allelúja.
|
Początek
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom: i nie wódź nas na pokuszenie: ale nas zbaw ode złego. Amen.
Zdrowaś Maryjo, łaskiś pełna; Pan z Tobą: błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twojego, Jezus. Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi, teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.
Wierzę w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi.
I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego: który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny, umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł, i pogrzebion: zstąpił do piekieł: trzeciego dnia zmartwychwstał; wstąpił na niebiosa; siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego: stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych.
Wierzę w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, świętych obcowanie, grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie, żywot wieczny. Amen.
℣. Panie, +︎ otwórz wargi moje.
℟. A usta moje będą głosić Twoją chwałę.
℣. Boże, ✠ wejrzyj ku wspomożeniu memu.
℟. Panie, pośpiesz ku ratunkowi memu.
Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Alleluja.
|
Invitatorium {Antiphona ex Commune aut Festo}
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Veníte, exsultémus Dómino, jubilémus Deo, salutári nostro: præoccupémus fáciem ejus in confessióne, et in psalmis jubilémus ei.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Quóniam Deus magnus Dóminus, et Rex magnus super omnes deos, quóniam non repéllet Dóminus plebem suam: quia in manu ejus sunt omnes fines terræ, et altitúdines móntium ipse cónspicit.
Ant. Veníte, adorémus.
Quóniam ipsíus est mare, et ipse fecit illud, et áridam fundavérunt manus ejus (genuflectitur) veníte, adorémus, et procidámus ante Deum: plorémus coram Dómino, qui fecit nos, quia ipse est Dóminus, Deus noster; nos autem pópulus ejus, et oves páscuæ ejus.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
Hódie, si vocem ejus audiéritis, nolíte obduráre corda vestra, sicut in exacerbatióne secúndum diem tentatiónis in desérto: ubi tentavérunt me patres vestri, probavérunt et vidérunt ópera mea.
Ant. Veníte, adorémus.
Quadragínta annis próximus fui generatióni huic, et dixi; Semper hi errant corde, ipsi vero non cognovérunt vias meas: quibus jurávi in ira mea; Si introíbunt in réquiem meam.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Veníte, adorémus.
Ant. Regem Confessórum Dóminum, * Veníte, adorémus.
|
Wezwanie {Antyfona z części wspólnych lub własne}
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Pójdźcie, radujmy się Panu, śpiewajmy Bogu, zbawicielowi naszemu: uprzedźmy oblicze jego z wyznawaniem, a psalmami śpiewajmy mu.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Albowiem Bóg wielki Pan, i król wielki nade wszymi bogi, bo nie odrzuci Pan swego ludu, bo w ręce jego są wszystkie kraje ziemie, i gór wysokości, na które baczy.
Ant. Pójdźmy uwielbiać.
Bo jego jest morze, a on je uczynił, a suchą utworzyły ręce jego (przyklęknąć) pójdźcie, pokłońmy się, i upadajmy przed Bogiem: płaczmy przed Panem, który nas stworzył, albowiem on jest Panem, Bogiem naszym; a my ludem pastwiska jego, i owcami ręki jego.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
Dziś, jeźli głos jego usłyszycie, nie zatwardzajcież serc waszych, jako w draźnieniu wedle dnia kuszenia na puszczy: kędy mię kusili ojcowie wasi, doświadczali mię i ujrzeli uczynki moje.
Ant. Pójdźmy uwielbiać.
Czterdzieści lat gniewałem się na ten naród, i rzekłem; Zawsze ci błądzą sercem, a ci nie poznali dróg moich, jakom przysiągł w gniewie moim; Jeźli wnidą do pokoju mego.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Pójdźmy uwielbiać.
Ant. Pana, Króla Wyznawców, * Pójdźmy uwielbiać.
|
Hymnus {ex Commune aut Festo}
Iste Conféssor Dómini, coléntes
Quem pie laudant pópuli per orbem,
Hac die lætus méruit beátas
Scándere sedes.
Qui pius, prudens, húmilis, pudícus,
Sóbriam duxit sine labe vitam,
Donec humános animávit auræ
Spíritus artus.
Cujus ob præstans méritum, frequénter,
Ægra quæ passim jacuére membra,
Víribus morbi dómitis, salúti
Restituúntur.
Noster hinc illi chorus obsequéntem
Cóncinit laudem celebrésque palmas,
Ut piis ejus précibus juvémur
Omne per ævum.
Sit salus illi, decus atque virtus,
Qui, super cæli sólio corúscans,
Tótius mundi sériem gubérnat,
Trinus et unus.
Amen.
|
Hymn {z części wspólnych lub własne}
Wyznawca Pański, którego narody,
Czcią otaczają i wielbi świat cały,
Dzisiaj szczęśliwy dostąpił nagrody,
Niebieskiej chwały.
Pobożny, korny, roztropny, w czystości,
Wiódł żywot skromny, bez zmazy grzechowej,
Dopóki mięśnie ożywiał i kości
Oddech życiowy.
Nieraz, przez jego przemożne zasługi,
Ciała tu, ówdzie, chorobą złożone,
Z niemocy ciężkiej powstają i długiej
Cudem zleczone.
Przeto więc nasza pokorna drużyna
Zwycięstwo jego opiewa i chwałę,
Aby nas jego wspierała przyczyna
Przez życie całe.
Cześć bądź i chwała, sława i potęga
Temu, co z niebios jaśniejąc wyżyny,
Swą władzą krańców wszechświata dosięga
W Trójcy Jedyny.
Amen.
|
Psalmi cum lectionibus {Antiphonæ et Psalmi ex Commune aut Festo}
Nocturn I.
Ant. Beátus vir, * qui in lege Dómini meditatur: volúntas ejus pérmanet die ac nocte, et ómnia quæcúmque fáciet, semper prosperabúntur.
Psalmus 1 [1]
1:1 Beátus vir, qui non ábiit in consílio impiórum, et in via peccatórum non stetit, * et in cáthedra pestiléntiæ non sedit:
1:2 Sed in lege Dómini volúntas ejus, * et in lege ejus meditábitur die ac nocte.
1:3 Et erit tamquam lignum, quod plantátum est secus decúrsus aquárum, * quod fructum suum dabit in témpore suo:
1:3 Et fólium ejus non défluet: * et ómnia quæcúmque fáciet, prosperabúntur.
1:4 Non sic ímpii, non sic: * sed tamquam pulvis, quem proícit ventus a fácie terræ.
1:5 Ídeo non resúrgent ímpii in judício: * neque peccatóres in concílio justórum.
1:6 Quóniam novit Dóminus viam justórum: * et iter impiórum períbit.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Beátus vir, qui in lege Dómini meditatur: volúntas ejus pérmanet die ac nocte, et ómnia quæcúmque fáciet, semper prosperabúntur.
|
Psalmy z lekcjami {Antyfony i psalmy z części wspólnych lub własne}
Nokturn I.
Ant. Błogosławiony mąż, * który w Zakonie Pańskim, rozmyśla: wola jego trwa we dnie i w nocy, wszystko co uczyni zawżdy się mu poszczęści.
Psalm 1 [1]
1:1 Błogosławiony mąż, który nie chodził w radzie niezbożnych, i na drodze grzesznych nie stał, * i na stolicy zaraźliwości nie siedział:
1:2 Ale w zakonie Pańskim wola jego, * a w zakonie jego będzie rozmyślał we dnie i w nocy.
1:3 I będzie jako drzewo, które wsadzone jest nad ściekaniem wód, * które swój owoc da czasu swego:
1:3 A liście jego nie opadnie: * i wszystko, cokolwiek czynić będzie, poszczęści się.
1:4 Nie tak niezbożni, nie tak: * ale jako proch, który rozmiata wiatr z wierzchu ziemi.
1:5 Przetóż nie powstaną niezbożnicy na sądzie: * ani grzesznicy w zebraniu sprawiedliwych.
1:6 Albowiem zna Pan drogę sprawiedliwych: * a droga niezbożnych zginie.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Błogosławiony mąż, który w Zakonie Pańskim, rozmyśla: wola jego trwa we dnie i w nocy, wszystko co uczyni zawżdy się mu poszczęści.
|
Ant. Beátus iste Sanctus, * qui confísus est in Dómino, prædicávit præcéptum Dómini, constitútus est in monte sancto ejus.
Psalmus 2 [2]
2:1 Quare fremuérunt gentes: * et pópuli meditáti sunt inánia?
2:2 Astitérunt reges terræ, et príncipes convenérunt in unum * advérsus Dóminum, et advérsus Christum ejus.
2:3 Dirumpámus víncula eórum: * et proiciámus a nobis jugum ipsórum.
2:4 Qui hábitat in cælis, irridébit eos: * et Dóminus subsannábit eos.
2:5 Tunc loquétur ad eos in ira sua, * et in furóre suo conturbábit eos.
2:6 Ego autem constitútus sum Rex ab eo super Sion montem sanctum ejus, * prǽdicans præcéptum ejus.
2:7 Dóminus dixit ad me: * Fílius meus es tu, ego hódie génui te.
2:8 Póstula a me, et dabo tibi gentes hereditátem tuam, * et possessiónem tuam términos terræ.
2:9 Reges eos in virga férrea, * et tamquam vas fíguli confrínges eos.
2:10 Et nunc, reges, intellégite: * erudímini, qui judicátis terram.
2:11 Servíte Dómino in timóre: * et exsultáte ei cum tremóre.
2:12 Apprehéndite disciplínam, nequándo irascátur Dóminus, * et pereátis de via justa.
2:13 Cum exárserit in brevi ira ejus: * beáti omnes qui confídunt in eo.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Beátus iste Sanctus, qui confísus est in Dómino, prædicávit præcéptum Dómini, constitútus est in monte sancto ejus.
|
Ant. Błogosławiony ten Święty, * który ufał Panu, ogłaszał przykazania Pańskie, postawiony jest na górze świętej jego.
Psalm 2 [2]
2:1 Czemu się wzburzyli poganie: * a ludzie rozmyślali próżne rzeczy?
2:2 Stanęli wespół królowie ziemscy, a książęta zeszli się w gromadę * przeciw Panu, i przeciw Chrystusowi jego.
2:3 Potargajmy związki ich: * i zrzućmy z siebie jarzmo ich.
2:4 Który mieszka w niebiesiech, naśmieje się z nich: * a Pan szydzić z nich będzie.
2:5 Tedy będzie mówił do nich w gniewie swoim, * i w zapalczywości swéj potrwoży je.
2:6 A jam jest postanowion królem od niego nad Syonem, górą świętą jego, * opowiadając przykazanie jego.
2:7 Pan rzekł do mnie: * Tyś jest synem moim, Jam ciebie dziś zrodził.
2:8 Żądaj odemnie, i dam ci pogany dziedzictwo twoje, * a osiadłość twą kraje ziemie.
2:9 Będziesz je rządził laską żelazną: * a jako naczynie garncarskie pokruszysz je.
2:10 A teraz królowie rozumiejcie: * ćwiczcie się, którzy sądzicie ziemię.
2:11 Służcie Panu w bojaźni: * a radujcie się mu ze drżeniem.
2:12 Chwyćcie się nauki, by się kiedy nie rozgniewał Pan: * i nie poginęliście z drogi sprawiedliwéj.
2:13 Gdyby się w krótce zapalił gniew jego: * błogosławieni wszyscy, którzy w nim ufają.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Błogosławiony ten Święty, który ufał Panu, ogłaszał przykazania Pańskie, postawiony jest na górze świętej jego.
|
Ant. Tu es glória mea, * tu es suscéptor meus, Dómine: tu exáltans caput meum, et exaudísti me de monte sancto tuo.
Psalmus 3 [3]
3:2 Dómine, quid multiplicáti sunt qui tríbulant me? * multi insúrgunt advérsum me.
3:3 Multi dicunt ánimæ meæ: * Non est salus ipsi in Deo ejus.
3:4 Tu autem, Dómine, suscéptor meus es, * glória mea, et exáltans caput meum.
3:5 Voce mea ad Dóminum clamávi: * et exaudívit me de monte sancto suo.
3:6 Ego dormívi, et soporátus sum: * et exsurréxi, quia Dóminus suscépit me.
3:7 Non timébo míllia pópuli circumdántis me: * exsúrge, Dómine, salvum me fac, Deus meus.
3:8 Quóniam tu percussísti omnes adversántes mihi sine causa: * dentes peccatórum contrivísti.
3:9 Dómini est salus: * et super pópulum tuum benedíctio tua.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Tu es glória mea, tu es suscéptor meus, Dómine: tu exáltans caput meum, et exaudísti me de monte sancto tuo.
|
Ant. Tyś jest chwałą moją, * tyś obrońcą moim Panie: ty wywyższający głowę moje i wysłuchałeś mie z góry świętej twojej.
Psalm 3 [3]
3:2 Panie, przecz się rozmnożyli, co mię trapią? * wiele ich powstają przeciwko mnie.
3:3 Wiele ich mówią duszy mojéj: * Nie ma ten zbawienia w Bogu swoim.
3:4 Ano ty, Panie, jesteś obrońca mój, * chwała moja, i podwyższający głowę moję.
3:5 Głosem moim wołałem do Pana: * i wysłuchał mię z góry świętéj swojéj.
3:6 Jam spał i twardom zasnął: * i wstałem; bo Pan obronił mię.
3:7 Nie będę się bał tysięcy ludu około mnie leżącego: * powstań, Panie, wybaw mię, Boże mój.
3:8 Boś ty pobił wszystkie sprzeciwiające mi się bez przyczyny: * pokruszyłeś zęby grzeszników.
3:9 Pańskie jest wybawienie: * a nad ludem twoim błogosławieństwo twoje.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Tyś jest chwałą moją, tyś obrońcą moim Panie: ty wywyższający głowę moje i wysłuchałeś mie z góry świętej twojej.
|
℣. Amávit eum Dóminus, et ornávit eum.
℟. Stolam glóriæ índuit eum.
|
℣. Umiłował go Pan, i przyozdobił go.
℟. Szatą chwały przyodział go.
|
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris:
℣. Et ne nos indúcas in tentatiónem:
℟. Sed líbera nos a malo.
Absolutio. Exáudi, Dómine Jesu Christe, preces servórum tuórum, et miserére nobis: Qui cum Patre et Spíritu Sancto vivis et regnas in sǽcula sæculórum. Amen.
|
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom:
℣. I nie wódź nas na pokuszenie:
℟. Ale nas zbaw ode złego.
Absolucja. Wysłuchaj, Panie Jezu Chryste, modlitw sług swoich, i zmiłuj się nad nami: Który z Ojcem i Duchem Świętym żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Benedictióne perpétua benedícat nos Pater ætérnus. Amen.
Lectio 1
De libro Ecclesiástæ
Eccl 3:1-8
1 Omnia tempus habent, et suis spátiis tránseunt univérsa sub cælo.
2 Tempus nascéndi et tempus moriéndi, tempus plantándi, et tempus evelléndi quod plantátum est;
3 Tempus occidéndi et tempus sanándi; tempus destruéndi, et tempus ædificándi;
4 Tempus flendi et tempus ridéndi, tempus plangéndi, et tempus saltándi;
5 Tempus spargéndi lápides, et tempus colligéndi, tempus amplexándi et tempus longe fíeri ab ampléxibus,
6 Tempus acquiréndi, et tempus perdéndi; tempus custodiéndi, et tempus abiciéndi;
7 Tempus scindéndi, et tempus consuéndi; tempus tacéndi, et tempus loquéndi;
8 Tempus dilectiónis, et tempus ódii; tempus belli, et tempus pacis.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Præbe, fili, cor mihi, et óculi tui vias meas custódiant:
* Ut addátur grátia cápiti tuo.
℣. Atténde, fili mi, sapiéntiam meam et ad elóquium meum inclína aurem tuam.
℟. Ut addátur grátia cápiti tuo.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Błogosławieństwem nieustannym niech nas błogosławi Ojciec przedwieczny. Amen.
Lekcja 1
Z Księgi Ekklezjastyka
Koh 3:1-8
1 Wszystkie rzeczy mają czas, a swym zamierzonym biegem przemija wszystko pod słońcem.
2 Czas rodzenia i czas umierania, czas szczepienia i czas wyrywania tego, co szczepiono.
3 Czas zabijania i czas leczenia, czas rozwalania i czas budowania.
4 Czas płakania i czas śmiania, czas narzekania i czas tańcowania.
5 Czas rozrzucania kamieni i czas zbierania: czas obłapiania i czas oddalania się od obłapiania.
6 Czas nabywania i czas utracania: czas chowania i czas odrzucania.
7 Czas darcia i czas zszywania, czas milczenia i czas mówienia.
8 Czas miłowania i czas nienawidzenia.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. My son, give me thine heart, and let thine eyes observe my ways.
* For they shall be an ornament of grace unto thine head.
℣. My son, attend unto my wisdom, and incline thine ear unto my sayings.
℟. For they shall be an ornament of grace unto thine head.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Unigénitus Dei Fílius nos benedícere et adjuváre dignétur. Amen.
Lectio 2
Eccl 3:9-13
9 Quid habet ámplius homo de labóre suo?
10 Vidi afflictiónem, quam dedit Deus fíliis hóminum, ut distendántur in ea.
11 Cuncta fecit bona in témpore suo et mundum trádidit disputatióni eórum, ut non invéniat homo opus quod operátus est Deus ab inítio usque ad finem.
12 Et cognóvi quod non esset mélius nisi lætári et fácere bene in vita sua;
13 Omnis enim homo qui cómedit et bibit, et videt bonum de labóre suo, hoc donum Dei est.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Inítium sapiéntiæ timor Dómini:
* Intelléctus bonus ómnibus faciéntibus eum: laudátio ejus manet in sǽculum sǽculi.
℣. Diléctio illíus custódia legum est: quia omnis sapiéntia timor Dómini.
℟. Intelléctus bonus ómnibus faciéntibus eum: laudátio ejus manet in sǽculum sǽculi.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Jednorodzony Syn Boży niech raczy nas błogosławić i wspierać. Amen.
Lekcja 2
Koh 3:9-13
9 Czas wojny i czas pokoju.
10 Cóż więcéj ma człowiek z prace swéj? Widziałem udręczenie, które dał Bóg synom człowieczym, aby się ciągnęli w niem.
11 Wszystko uczynił dobrze czasu swego, a świat podał rozbieraniu ich, aby nie nalazł człowiek sprawy, którą uczynił Bóg od początku aż do końca.
12 I poznałem, że niemasz nic lepszego, jako weselić się, a czynić dobrze za żywota swego.
13 Każdy bowiem człowiek, który je i pije i widzi dobra z prace swojéj, to dar Boży jest.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. The fear of the Lord is the beginning of wisdom.
* A good understanding have all they that do His commandments. His praise endureth for ever.
℣. Love is the keeping of her laws, for all wisdom is the fear of the Lord.
℟. A good understanding have all they that do His commandments. His praise endureth for ever.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Spíritus Sancti grátia illúminet sensus et corda nostra. Amen.
Lectio 3
Eccl 3:14-17
14 Dídici quod ómnia ópera, quæ fecit Deus, persevérent in perpétuum; non póssumus eis quidquam áddere nec auférre, quæ fecit Deus ut timeátur.
15 Quod factum est ipsum pérmanet, quæ futúra sunt jam fuérunt, et Deus instáurat quod ábiit.
16 Vidi sub sole in loco judícii impietátem et in loco justítiæ iniquitátem:
17 Et dixi in corde meo: Justum et ímpium judicábit Deus, et tempus omnis rei tunc erit.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Verbum iníquum et dolósum longe fac a me, Dómine:
* Divítias et paupertátem ne déderis mihi, sed tantum víctui meo tríbue necessária.
℣. Duo rogávi te, ne déneges mihi ántequam móriar.
℟. Divítias et paupertátem ne déderis mihi, sed tantum víctui meo tríbue necessária.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Divítias et paupertátem ne déderis mihi, sed tantum víctui meo tríbue necessária.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Łaska Ducha Świętego niech oświeca zmysły i serca nasze. Amen.
Lekcja 3
Koh 3:14-17
14 Doznałem, iże wszystkie sprawy, które Bóg uczynił, trwają na wieki: nie możemy im nic przydać ani ująć, które Bóg uczynił, aby się go bano.
15 Co już było, to i teraz jest: co będzie, już było; a Bóg odnawia, co przeminęło.
16 Widziałem pod słońcem na miejscu sądu niezbożność: a na miejscu sprawiedliwości nieprawość.
17 I rzekłem w sercu swojem: Sprawiedliwego i niezbożnego Bóg sądzić będzie, i czas każdéj rzeczy tedy będzie.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Lord, remove far from me vanity and lies.
* Give me neither poverty nor riches, but feed me with food convenient for me.
℣. Two things have I required of thee; deny me them not before I die.
℟. Give me neither poverty nor riches, but feed me with food convenient for me.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Give me neither poverty nor riches, but feed me with food convenient for me.
|
Nocturn II.
Ant. Invocántem * exaudívit Dóminus Sanctum suum, Dóminus exaudívit eum, et constítuit eum in pace.
Psalmus 4 [4]
4:2 Cum invocárem exaudívit me Deus justítiæ meæ: * in tribulatióne dilatásti mihi.
4:2 Miserére mei, * et exáudi oratiónem meam.
4:3 Fílii hóminum, úsquequo gravi corde? * ut quid dilígitis vanitátem, et quǽritis mendácium?
4:4 Et scitóte quóniam mirificávit Dóminus sanctum suum: * Dóminus exáudiet me cum clamávero ad eum.
4:5 Irascímini, et nolíte peccáre: * quæ dícitis in córdibus vestris, in cubílibus vestris compungímini.
4:6 Sacrificáte sacrifícium justítiæ, et speráte in Dómino. * Multi dicunt: Quis osténdit nobis bona?
4:7 Signátum est super nos lumen vultus tui, Dómine: * dedísti lætítiam in corde meo.
4:8 A fructu fruménti, vini, et ólei sui * multiplicáti sunt.
4:9 In pace in idípsum * dórmiam, et requiéscam;
4:10 Quóniam tu, Dómine, singuláriter in spe * constituísti me.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Invocántem exaudívit Dóminus Sanctum suum, Dóminus exaudívit eum, et constítuit eum in pace.
|
Nokturn II.
Ant. Wzywającego * Pan wysłuchał Świętego swego, Pan go wysłuchał i postawił w pokoju.
Psalm 4 [4]
4:2 Kiedym wzywał, wysłuchał mię Bóg sprawiedliwości mojéj: * w uciśnieniu rozprzestrzeniłeś mi.
4:2 Zmiłuj się nademną, * a wysłuchaj modlitwę moję.
4:3 Synowie człowieczy, pókiż ciężkiego serca? * przecz miłujecie marność, i szukacie kłamstwa?
4:4 Wiedzcież, iż dziwnym uczynił Pan świętego swego: * wysłucha mię Pan, gdy zawołam do niego.
4:5 Gniewajcie się, a nie grzeszcie: * co mówicie w sercach waszych, na łóżkach waszych żałujcie.
4:6 Ofiarujcie ofiarę sprawiedliwości, a ufajcie w Panu. * Wiele ich mówią: Któż nam okazał dobra?
4:7 Naznamionowana jest nad nami światłość oblicza twego, Panie: * dałeś wesele w sercu mojem.
4:8 Od urodzaju zboża, wina i oliwy swéj * rozmnożeni są.
4:9 W pokoju pospołu * będę spał i odpoczywał:
4:10 Bo ty, Panie, osobliwie w nadziei * postanowiłeś mię.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Wzywającego Pan wysłuchał Świętego swego, Pan go wysłuchał i postawił w pokoju.
|
Ant. Læténtur omnes, * qui sperant in te, Dómine: quóniam tu benedixísti justo, scuto bonæ voluntátis tuæ coronásti eum.
Psalmus 5 [5]
5:2 Verba mea áuribus pércipe, Dómine, * intéllege clamórem meum.
5:3 Inténde voci oratiónis meæ, * Rex meus et Deus meus.
5:4 Quóniam ad te orábo: * Dómine, mane exáudies vocem meam.
5:5 Mane astábo tibi et vidébo: * quóniam non Deus volens iniquitátem tu es.
5:6 Neque habitábit juxta te malígnus: * neque permanébunt injústi ante óculos tuos.
5:7 Odísti omnes, qui operántur iniquitátem: * perdes omnes, qui loquúntur mendácium.
5:7 Virum sánguinum et dolósum abominábitur Dóminus: * ego autem in multitúdine misericórdiæ tuæ.
5:8 Introíbo in domum tuam: * adorábo ad templum sanctum tuum in timóre tuo.
5:9 Dómine, deduc me in justítia tua: * propter inimícos meos dírige in conspéctu tuo viam meam.
5:10 Quóniam non est in ore eórum véritas: * cor eórum vanum est.
5:11 Sepúlcrum patens est guttur eórum, linguis suis dolóse agébant, * júdica illos, Deus.
5:11 Décidant a cogitatiónibus suis, secúndum multitúdinem impietátum eórum expélle eos, * quóniam irritavérunt te, Dómine.
5:12 Et læténtur omnes, qui sperant in te, * in ætérnum exsultábunt: et habitábis in eis.
5:12 Et gloriabúntur in te omnes, qui díligunt nomen tuum, * quóniam tu benedíces justo.
5:13 Dómine, ut scuto bonæ voluntátis tuæ * coronásti nos.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Læténtur omnes, qui sperant in te, Dómine: quóniam tu benedixísti justo, scuto bonæ voluntátis tuæ coronásti eum.
|
Ant. Niech się weselą * wszyscy którzy mają w Tobie nadzieję Panie, boś ty błogosławił sprawiedliwemu, jako tarczą dobrej woli obtoczyłeś go.
Psalm 5 [5]
5:2 Słowa moje przyjmij w uszy, Panie, * wyrozumiéj wołanie moje.
5:3 Pilnie słuchaj głosu modlitwy mojéj, * królu mój i Boże mój.
5:4 Bo do ciebie modlić się będę: * Panie, rano wysłuchasz głos mój.
5:5 Rano będę stał przed tobą i ujrzę: * albowiem nie Bóg, chcący nieprawości, ty jesteś.
5:6 Ani mieszkać będzie przy tobie złośnik: * ani się ostoją niesprawiedliwi przed oczyma twemi.
5:7 Nienawidzisz wszystkich, którzy broją nieprawość: * zatracisz wszystkie, którzy mówią kłamstwo.
5:7 Mężem krwawym i zdradliwym brzydzi się Pan: * a ja w mnóstwie miłosierdzia twego.
5:8 Wnijdę do domu twego: * pokłonię się ku kościołowi twemu świętemu w bojaźni twojéj.
5:9 Panie, prowadź mię w sprawiedliwości twojéj: * dla nieprzyjaciół moich prostuj przed obliczem twojem drogę moję.
5:10 Albowiem niemasz w uściech ich prawdy: * serce ich jest marne.
5:11 Grób otwarty gardło ich, języki swymi zdradliwie poczynali, * osądź je, Boże.
5:11 Niechaj upadną od myśli swoich, wedle mnóstwa niezbożności ich wypędź je, * bo cię rozdraźnili, Panie.
5:12 I niech się rozweselą wszyscy, którzy nadzieję mają w tobie, * na wieki radować się będą: i będziesz mieszkał w nich.
5:12 I będą się chlubić w tobie wszyscy, którzy miłują imię twoje, * albowiem ty będziesz błogosławił sprawiedliwemu.
5:13 Panie, jako tarczą dobréj woli twéj * obtoczyłeś nas.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Niech się weselą wszyscy którzy mają w Tobie nadzieję Panie, boś ty błogosławił sprawiedliwemu, jako tarczą dobrej woli obtoczyłeś go.
|
Ant. Dómine, Dóminus noster, * quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra! quia glória et honóre coronásti Sanctum tuum, et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.
Psalmus 8 [6]
8:2 Dómine, Dóminus noster, * quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra!
8:2 Quóniam eleváta est magnificéntia tua, * super cælos.
8:3 Ex ore infántium et lacténtium perfecísti laudem propter inimícos tuos, * ut déstruas inimícum et ultórem.
8:4 Quóniam vidébo cælos tuos, ópera digitórum tuórum: * lunam et stellas, quæ tu fundásti.
8:5 Quid est homo quod memor es ejus? * aut fílius hóminis, quóniam vísitas eum?
8:6 Minuísti eum paulo minus ab Ángelis, glória et honóre coronásti eum: * et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.
8:8 Ómnia subjecísti sub pédibus ejus, * oves et boves univérsas: ínsuper et pécora campi.
8:9 Vólucres cæli, et pisces maris, * qui perámbulant sémitas maris.
8:10 Dómine, Dóminus noster, * quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra!
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Dómine, Dóminus noster, quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra! quia glória et honóre coronásti Sanctum tuum, et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.
|
Ant. Panie, Panie nasz, * jakóż dziwne jest imię twoje po wszystkiéj ziemi, bo chwałą i czcią ukoronowałeś Świętego swego i postanowiłeś go nad dziełami rąk twoich.
Psalm 8 [6]
8:2 Panie, Panie nasz, * jakóż dziwne jest imię twoje po wszystkiéj ziemi!
8:2 Albowiem wyniosła się wielmożność twoja, * nad niebiosa.
8:3 Z ust niemówiątek i ssących uczyniłeś doskonałą chwałę dla nieprzyjaciół twoich, * abyś zepsował nieprzyjaciela i mściciela.
8:4 Albowiem oglądam niebiosa twoje, dzieła palców twoich: * księżyc i gwiazdy, któreś ty fundował.
8:5 Cóż jest człowiek, iże nań pamiętasz? * albo syn człowieczy, iże go nawiedzasz?
8:6 Uczyniłeś go mało co mniejszym od Aniołów, chwałą i czcią ukoronowałeś go: * i postanowiłeś go nad dziełami rąk twoich.
8:8 Podałeś wszystko pod nogi jego, * owce i woły wszystkie: nad to i zwierzęta polne.
8:9 Ptastwo niebieskie, i ryby morskie, * które się przechodzą po ścieżkach morskich.
8:10 Panie, Panie nasz, * jakoż dziwne jest imię twoje po wszystkiéj ziemi!
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Panie, Panie nasz, jakóż dziwne jest imię twoje po wszystkiéj ziemi, bo chwałą i czcią ukoronowałeś Świętego swego i postanowiłeś go nad dziełami rąk twoich.
|
℣. Os justi meditábitur sapiéntiam.
℟. Et lingua ejus loquétur judícium.
|
℣. Usta sprawiedliwego będą rozmyślać mądrość.
℟. A język jego będzie mówił sąd.
|
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris:
℣. Et ne nos indúcas in tentatiónem:
℟. Sed líbera nos a malo.
Absolutio. Ipsíus píetas et misericórdia nos ádjuvet, qui cum Patre et Spíritu Sancto vivit et regnat in sǽcula sæculórum. Amen.
|
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom:
℣. I nie wódź nas na pokuszenie:
℟. Ale nas zbaw ode złego.
Absolucja. Niech nas wpiera dobroć i miłosierdzie tego, który z Ojcem i Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. Amen.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Deus Pater omnípotens sit nobis propítius et clemens. Amen.
Lectio 4
Cajetanus, nobili Thienæa gente Vicéntiæ ortus, statim a matre Deiparæ Virgini oblátus est. Mira a téneris annis morum innocéntia in eo eluxit, adeo ut Sanctus ab ómnibus nuncuparétur. Juris utriusque lauream Patavii adeptus, Romam profectus est; ubi, inter prælatos a Julio secundo collocatus, et sacerdotio initiatus, tanto divini amoris æstu succénsus est, ut relícta aula se totum Deo mancipaverit. Nosocomiis proprio ære fundatis, étiam morbo pestilénti laborántibus, suis ipse mánibus inserviébat. Proximórum salúti assidua cura incumbebat, dictus proptérea Venator animarum.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Honéstum fecit illum Dóminus, et custodívit eum ab inimícis, et a seductóribus tutávit illum:
* Et dedit illi claritátem ætérnam.
℣. Justum dedúxit Dóminus per vias rectas, et osténdit illi regnum Dei.
℟. Et dedit illi claritátem ætérnam.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Bóg Ojciec wszechmogący niech będzie nam przychylny i łaskawy. Amen.
Lekcja 4
Cajetan was born at Vicenza, in the year 1480, of the noble family of the lords of Tiene, and was forthwith dedicated by his mother to the Virgin Mother of God. From his childhood such wonderful innocence shone in him that all called him the Saint. He took the degree of Doctor in Civil and Canon Law at Padua, and afterwards went to Rome, where Julius II. gave him a place among the Prelates. Having taken Priest's Orders, he became so full of the fire of the love of God, that he left the Court, that he might be free to work entirely for God. He founded hospitals at his own expense, and nursed the sick, even such as were suffering from the plague, with his own hands. He laboured with such constant earnestness for the salvation of his neighbours that he got the name of the Hunter of souls.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Uczciwym uczynił go Pan i strzegł go od nieprzyjaciół jego i od zwodników bronił go:
* I dał mu jasność wiekuistą.
℣. Sprawiedliwego prowadził Pan drogami prostemi, i ukazał mu królestwo Boże.
℟. I dał mu jasność wiekuistą.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Christus perpétuæ det nobis gáudia vitæ. Amen.
Lectio 5
Collapsam ecclesiasticórum disciplínam ad formam apostolicæ vitæ instaurare desiderans, ordinem Clericórum regulárium instituit, qui, abdicáta rerum ómnium terrenárum sollicitúdine, nec réditus possiderent nec vitæ subsidia a fidelibus péterent, sed solis eleemosynis sponte oblátis víverent. Itaque, approbante Cleménte septimo, ad aram maximam basilicæ Vaticanæ una cum Joánne Petro Caráfa, episcopo Theatino, qui póstea Paulus quartus Pontifex maximus fuit, et aliis duobus exímiæ pietátis viris, vota solemnia emisit. In Urbis direptióne a milítibus crudelíssime vexátus ut pecúniam próderet, quam dudum in cælestes thesáuros manus páuperum deportaverant, verbera, torménta et carceres invicta patiéntia sustinuit. In suscepto vitæ instituto constantíssime perseverávit, soli divinæ providéntiæ inhærens, quam sibi numquam defuísse aliquándo miracula comprobarunt.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Amávit eum Dóminus, et ornávit eum: stolam glóriæ índuit eum,
* Et ad portas paradísi coronávit eum.
℣. Índuit eum Dóminus lorícam fídei, et ornávit eum.
℟. Et ad portas paradísi coronávit eum.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Niech Chrystus obdarzy nas radością życia wiecznego. Amen.
Lekcja 5
From a desire to restore the corrupted discipline of the clergy to the mould of the Apostolic life, he founded, in 1524, a Congregation of Clerks Regular, who should give up all care of earthly things, neither keeping any income, nor begging the needful things of life from the faithful, but living only on such alms as might be given them unasked. For this end, and with the approval of Clement VII., Cajetan himself, together with John Peter Carafa, Archbishop of Chieti, (afterwards Pope Paul IV.), and two other men of eminent godliness, took solemn vows at the High Altar of St. Peter's Church on the Vatican. When the city of Rome was sacked by the troops of the Constable de Bourbon, in 1527, Cajetan was most cruelly illused to make him reveal his wealth, which had long before been laid up for him in heaven by the hands of the poor, and he endured with unconquered patience stripes, torture, and imprisonment. He held on bravely in the way of life he had taken up, trusting altogether to the Providence of God, Whose unfailing care of him was sometimes attested by miracles.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Umiłował go Pan, i przyozdobił go: szatą chwały przyodział go.
* A w furcie niebieskiej koronował go.
℣. Oblókł go Pan w pancerz wiary, i przyozdobił go.
℟. A w furcie niebieskiej koronował go.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Ignem sui amóris accéndat Deus in córdibus nostris. Amen.
Lectio 6
Divini cultus studium, nitórem domus Dei, sacrórum rituum observantiam et sanctíssimæ Eucharistiæ frequentiórem usum maxime promovit. Hæresum monstra et látebras non semel detéxit ac profligávit. Oratiónem ad octo passim horas jugibus lácrimis protrahebat: sæpe in éxtasim raptus ac prophetíæ dono illustris Romæ, nocte natalícia, ad præsepe Dómini infántem Jesum accípere meruit a Deípara in ulnas suas. Corpus íntegras noctes intérdum verberatiónibus affligebat; nec umquam adduci pótuit ut vitæ asperitátem emolliret, testátus in cínere velle se mori. Dénique, ex animi dolóre concepto morbo, quod offéndi plebis seditióne Deum vidéret, cælésti visióne recreatus, Neapoli migrávit in cælum; ibique corpus ejus in ecclésia sancti Pauli magna religióne cólitur. Quem, multis miraculis in vita et post mortem gloriosum, Clemens décimus, Pontifex maximus, Sanctórum número adscripsit.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Iste homo perfécit ómnia quæ locútus est ei Deus, et dixit ad eum: Ingrédere in réquiem meam:
* Quia te vidi justum coram me ex ómnibus géntibus.
℣. Iste est, qui contémpsit vitam mundi, et pervénit ad cæléstia regna.
℟. Quia te vidi justum coram me ex ómnibus géntibus.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Quia te vidi justum coram me ex ómnibus géntibus.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Niech Bóg wznieci w sercach naszych ogień swojej miłości. Amen.
Lekcja 6
He was a great advancer of care in the worship of God, of splendour in the house of God, of exactness in the holy ceremonies, and of the often receiving of the most holy Eucharist. The hideous forms and dark convolutions of heresy he more than once unmasked and abolished. He would remain in prayer with abundance of tears as much as eight hours at a time. He was often thrown into trances, and was celebrated for the gift of prophecy. One Christmas night at Rome, when he was praying before the Lord's manger, he was deemed worthy that the Mother of God should lay the Child Jesus in his arms. He sometimes spent the whole night in whipping himself, nor could he ever be persuaded to soften the hardness of his life, but witnessed that he was fain to die in sackcloth and ashes. In the end he fell ill with grief at the offence against God, which the people of Naples committed by rebelling (against the establishment of the Inquisition.) Refreshed by a vision from heaven, he departed thither on the 7th day of August, 1547. His body lieth at Naples in the Church of St. Paul, where it is held in great reverence. Pope Clement X., finding him to have been illustrious for miracles, both during his life and after his death, enrolled his name among those of the Saints.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Ten człowiek uczynił wszystko co mu Bóg rozkazał, i rzekł do niego: Wejdź do odpoczynku mego:
* Bom ciebie sprawiedliwego widział przede mną ze wszech narodów.
℣. Ten jest który wzgardził żywot doczesny i przyszedł do królestwa niebieskiego.
℟. Bom ciebie sprawiedliwego widział przede mną ze wszech narodów.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Bom ciebie sprawiedliwego widział przede mną ze wszech narodów.
|
Nocturn III.
Ant. Dómine, * iste Sanctus habitábit in tabernáculo tuo, operátus est justítiam, requiéscet in monte sancto tuo.
Psalmus 14 [7]
14:1 Dómine, quis habitábit in tabernáculo tuo? * aut quis requiéscet in monte sancto tuo?
14:2 Qui ingréditur sine mácula, * et operátur justítiam:
14:3 Qui lóquitur veritátem in corde suo, * qui non egit dolum in lingua sua:
14:3 Nec fecit próximo suo malum, * et oppróbrium non accépit advérsus próximos suos.
14:4 Ad níhilum dedúctus est in conspéctu ejus malígnus: * timéntes autem Dóminum gloríficat:
14:5 Qui jurat próximo suo, et non décipit, * qui pecúniam suam non dedit ad usúram, et múnera super innocéntem non accépit.
14:5 Qui facit hæc: * non movébitur in ætérnum.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Dómine, iste Sanctus habitábit in tabernáculo tuo, operátus est justítiam, requiéscet in monte sancto tuo.
|
Nokturn III.
Ant. Panie, * ten Święty będzie mieszkał w przybytku twoim i czynił sprawiedliwość, odpocznie na górze twojéj świętéj.
Psalm 14 [7]
14:1 Panie, któż będzie mieszkał w przybytku twoim? * albo kto odpocznie na górze twojéj świętéj?
14:2 Który chodzi bez zmazy, * i czyni sprawiedliwość.
14:3 Który mówi prawdę w sercu swojem, * który nie czyni zdrady językiem swoim:
14:3 Ani uczynił bliźniemu swemu złego, * i zelżywości nie przyjął przeciw bliźnim swoim.
14:4 Wniwecz obrócony jest w oczach jego złośliwy: * a bojących się Pana wysławia.
14:5 Który przysięga bliźniemu swemu, a nie zdradza, * który pieniędzy swych nie dał na lichwę, i darów na niewinne nie przyjmuje.
14:5 Kto to czyni: * nie będzie poruszon na wieki.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Panie, ten Święty będzie mieszkał w przybytku twoim i czynił sprawiedliwość, odpocznie na górze twojéj świętéj.
|
Ant. Vitam pétiit * a te, et tribuísti ei, Dómine: glóriam et magnum decórem imposuísti super eum: posuísti in cápite ejus corónam de lápide pretióso.
Psalmus 20 [8]
20:2 Dómine, in virtúte tua lætábitur rex: * et super salutáre tuum exsultábit veheménter.
20:3 Desidérium cordis ejus tribuísti ei: * et voluntáte labiórum ejus non fraudásti eum.
20:4 Quóniam prævenísti eum in benedictiónibus dulcédinis: * posuísti in cápite ejus corónam de lápide pretióso.
20:5 Vitam pétiit a te: * et tribuísti ei longitúdinem diérum in sǽculum, et in sǽculum sǽculi.
20:6 Magna est glória ejus in salutári tuo: * glóriam et magnum decórem impónes super eum.
20:7 Quóniam dabis eum in benedictiónem in sǽculum sǽculi: * lætificábis eum in gáudio cum vultu tuo.
20:8 Quóniam rex sperat in Dómino: * et in misericórdia Altíssimi non commovébitur.
20:9 Inveniátur manus tua ómnibus inimícis tuis: * déxtera tua invéniat omnes, qui te odérunt.
20:10 Pones eos ut clíbanum ignis in témpore vultus tui: * Dóminus in ira sua conturbábit eos, et devorábit eos ignis.
20:11 Fructum eórum de terra perdes: * et semen eórum a fíliis hóminum.
20:12 Quóniam declinavérunt in te mala: * cogitavérunt consília, quæ non potuérunt stabilíre.
20:13 Quóniam pones eos dorsum: * in relíquiis tuis præparábis vultum eórum.
20:14 Exaltáre, Dómine, in virtúte tua: * cantábimus et psallémus virtútes tuas.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Vitam pétiit a te, et tribuísti ei, Dómine: glóriam et magnum decórem imposuísti super eum: posuísti in cápite ejus corónam de lápide pretióso.
|
Ant. Żywota prosił * u ciebie: i dałeś mu Panie, sławę i wielką ozdobę włożyłeś nań, położyłeś na głowę jego koronę z kamienia drogiego.
Psalm 20 [8]
20:2 Panie, w mocy twojéj rozweseli się król: * a w zbawieniu twojem rozraduje się wielce.
20:3 Żądanie serca jego dałeś mu: * a w woli ust jego nie omyliłeś go.
20:4 Boś go uprzedził błogosławieństwy słodkości: * włożyłeś na głowę jego koronę z kamienia drogiego.
20:5 Żywota prosił u ciebie: * i dałeś mu przedłużenie dni na wieki, i na wieki wieków.
20:6 Wielka jest chwała jego w zbawieniu twojem: * sławę i wielką ozdobę nań włożysz.
20:7 Albowiem dasz go na błogosławieństwo na wieki wieków: * rozweselisz go w radości obliczem twojem.
20:8 Bo król nadzieję ma w Panu: * a w miłosierdziu Najwyższego nie będzie poruszony.
20:9 Niech znajdą rękę twoję wszyscy nieprzyjaciele twoi: * prawica twa niech najdzie wszystkie, którzy cię w nienawiści mają.
20:10 Położysz je jako piec ognisty czasu twarzy twojéj: * Pan w gniewie swoim zatrwoży je, i pożre je ogień.
20:11 Owoc ich z ziemie wygubisz: * a nasienie ich z synów ludzkich.
20:12 Albowiem obrócili na cię złości: * myślili rady, których utwierdzić nie mogli.
20:13 Albowiem obrócisz je w tył: * w ostatkach twoich przygotujesz twarzy ich.
20:14 Podnieś się, Panie, w mocy twojéj: * będziem śpiewać i wysławiać możności twoje.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Żywota prosił u ciebie: i dałeś mu Panie, sławę i wielką ozdobę włożyłeś nań, położyłeś na głowę jego koronę z kamienia drogiego.
|
Ant. Hic accípiet * benedictiónem a Dómino, et misericórdiam a Deo salutári suo: quia hæc est generátio quæréntium Dóminum.
Psalmus 23 [9]
23:1 Dómini est terra, et plenitúdo ejus: * orbis terrárum, et univérsi qui hábitant in eo.
23:2 Quia ipse super mária fundávit eum: * et super flúmina præparávit eum.
23:3 Quis ascéndet in montem Dómini? * aut quis stabit in loco sancto ejus?
23:4 Ínnocens mánibus et mundo corde, * qui non accépit in vano ánimam suam, nec jurávit in dolo próximo suo.
23:5 Hic accípiet benedictiónem a Dómino: * et misericórdiam a Deo, salutári suo.
23:6 Hæc est generátio quæréntium eum, * quæréntium fáciem Dei Jacob.
23:7 Attóllite portas, príncipes, vestras, et elevámini, portæ æternáles: * et introíbit Rex glóriæ.
23:8 Quis est iste Rex glóriæ? * Dóminus fortis et potens: Dóminus potens in prǽlio.
23:9 Attóllite portas, príncipes, vestras, et elevámini, portæ æternáles: * et introíbit Rex glóriæ.
23:10 Quis est iste Rex glóriæ? * Dóminus virtútum ipse est Rex glóriæ.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, * et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. Hic accípiet benedictiónem a Dómino, et misericórdiam a Deo salutári suo: quia hæc est generátio quæréntium Dóminum.
|
Ant. Ten weźmie * błogosławieństwo od Pana: i miłosierdzie od Boga, zbawiciela swego: bo ten jest naród szukających Pana.
Psalm 23 [9]
23:1 Pańska jest ziemia, i napełnienie jéj: * okrąg ziemie, i wszyscy, którzy mieszkają na nim.
23:2 Bo go on nad morzami ugruntował: * i nad rzekami nagotował go.
23:3 Któż wstąpi na górę Pańską? * albo kto będzie stał na świętem miejscu jego?
23:4 Niewinnych rąk a czystego serca, * który nie wziął na marność dusze swojéj, ani przysięgał na zdradzie bliźniemu swemu.
23:5 Ten weźmie błogosławieństwo od Pana: * i miłosierdzie od Boga, zbawiciela swego.
23:6 Ten jest naród szukających go, * szukających oblicza Boga Jakóbowego.
23:7 Podnieście książęta bramy wasze, i podnoście się bramy wieczne: * i wnidzie król chwały.
23:8 Któryż to jest król chwały? * Pan mocny i możny, Pan możny na walce.
23:9 Podnieścież książęta bramy wasze, i podnoście się bramy wieczne: * i wnidzie król chwały.
23:10 Któryż to jest król chwały? * Pan zastępów, tenci jest król chwały.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. Jak była na początku, teraz i zawsze, * i na wieki wieków. Amen.
Ant. Ten weźmie błogosławieństwo od Pana: i miłosierdzie od Boga, zbawiciela swego: bo ten jest naród szukających Pana.
|
℣. Lex Dei ejus in corde ipsíus.
℟. Et non supplantabúntur gressus ejus.
|
℣. Zakon Boga jego w sercu jego.
℟. A nie będą przerzucone kroki jego
|
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris:
℣. Et ne nos indúcas in tentatiónem:
℟. Sed líbera nos a malo.
Absolutio. A vínculis peccatórum nostrórum absólvat nos omnípotens et miséricors Dóminus. Amen.
|
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom:
℣. I nie wódź nas na pokuszenie:
℟. Ale nas zbaw ode złego.
Absolucja. Z kajdan grzechów naszych niech nas uwolni wszechmogący i miłosierny Pan. Amen.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Evangélica léctio sit nobis salus et protéctio. Amen.
Lectio 7
Léctio sancti Evangélii secúndum Matthǽum
Matt 6:24-33
In illo témpore: Dixit Jesus discípulis suis: Nemo potest duobus dóminis servire. Et réliqua.
Homilía sancti Augustíni Epíscopi
Liber 2 de Sermóne Dómini in monte, cap. 14
Nemo potest duobus dóminis servire. Ad hanc ipsam intentiónem referéndum est quod consequenter exponit, dicens: Aut enim unum ódio habebit, et álterum diliget; aut álterum patiétur, et álterum contemnet. Quæ verba diligenter consideranda sunt: nam, qui sint duo domini, deinceps osténdit, cum dicit: Non potestis Deo servire, et mammonæ. Mammona apud Hebræos divítiæ appellari dicúntur. Congruit et Púnicum nomen; nam lucrum Púnice mammon dícitur. Sed qui servit mammonæ, illi útique servit, qui rebus istis terrenis mérito suæ perversitátis præpositus, magistrátus hujus sæculi a Dómino dícitur. Aut enim unum ódio habébit homo, et álterum diliget, id est, Deum; aut álterum patiétur, et álterum contemnet. Patiétur enim durum et perniciósum dóminum, quisquis servit mammonæ; sua enim cupiditate implicatus, súbditur diabolo, et non eum díligit. Quis enim est qui diligat diabolum? sed tamen patitur.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Iste est qui ante Deum magnas virtútes operátus est, et de omni corde suo laudávit Dóminum:
* Ipse intercédat pro peccátis ómnium populórum.
℣. Ecce homo sine queréla, verus Dei cultor, ábstinens se ab omni ópere malo, et pérmanens in innocéntia sua.
℟. Ipse intercédat pro peccátis ómnium populórum.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Czytanie Ewangelii niech będzie nam zbawieniem i obroną. Amen.
Lekcja 7
From the Holy Gospel according to Matthew
Matt 6:24-33
At that time: Jesus said unto His disciples: No man can serve two masters. And so on.
Homily by St. Augustine, Bishop of Hippo.
Bk. ii. on the Lord's Sermon on the Mount, ch. xiv.
No man can serve two masters, and this is further explained for either he will hate the one, and love the other; or else he will hold to the one, and despise the other. These words we ought carefully to weigh, for the Lord showeth straightway who be the two masters whom we have choice of: Ye cannot serve God and Mammon. Mammon is a term which the Hebrews are said to use for riches. It is also a Carthaginian word for the Punic for gain is mammon. He which serveth mammon, serveth that evil one who hath perversely chosen to be lord of these earthly things, and is called by the Lord the prince of this world. John xiv. 30. Of these two masters, either a man will hate the one and love the other, that is God or he will hold to the one and despise the other. He which serveth mammon holdeth to an hard and destroying master, for he is led captive by his lust, and sold a slave to the devil, and him loveth no man is there any man that loveth the devil And yet there be that hold to him.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Oto ten, który wielkich dzieł dokonał przed Bogiem i z całego serca chwalił Pana.
* Niech więc oręduje za grzesznikami spośród wszystkich ludów.
℣. Oto człowiek bez zarzutu, prawdziwy czciciel Boga; wstrzymywał się od wszelkiego zła, trwając w swojej niewinności.
℟. Niech więc oręduje za grzesznikami spośród wszystkich ludów.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Cujus festum cólimus, ipse intercédat pro nobis ad Dóminum. Amen.
Lectio 8
Ideo, inquit, dico vobis, non habére sollicitúdinem ánimæ vestræ quid edatis, neque corpori vestro quid induátis; ne forte, quamvis jam supérflua non quærántur, propter ipsa necessaria cor duplicétur, et ad ipsa conquirenda, nostra detorqueátur intentio, cum aliquid quasi misericorditer operámur: id est, ut cum consúlere alícui videri vólumus, nostrum emoluméntum ibi potius, quam illíus utilitátem attendámus; et ideo nobis non videámur peccáre, quia non supérflua, sed necessaria sunt, quæ cónsequi vólumus.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
℟. Sint lumbi vestri præcíncti, et lucérnæ ardéntes in mánibus vestris:
* Et vos símiles homínibus exspectántibus dóminum suum, quando revertátur a núptiis.
℣. Vigiláte ergo, quia nescítis qua hora Dóminus vester ventúrus sit.
℟. Et vos símiles homínibus exspectántibus dóminum suum, quando revertátur a núptiis.
℣. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
℟. Et vos símiles homínibus exspectántibus dóminum suum, quando revertátur a núptiis.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Ten, którego święto obchodzimy, niech wstawia się za nami u Pana. Amen.
Lekcja 8
Therefore, I say unto you, Take no thought for your life, what ye shall eat, or what ye shall drink; nor yet for your body, what ye shall put on lest, albeit such things are not idle, but needful to be sought after, yet the seeking for things even needful should divide the heart and our intention should be corrupted when we do something as it were mercifully that is, lest, when we would seem to be seeking another's good, it should be profit to ourselves, rather than benefit to him, that we seek and therefore we seem not to ourselves to sin, because we would seek things not idle, but needful.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℟. Niechaj biodra wasze będą przepasane i pochodnie gorejące w rękach waszych.
* A sami bądźcie podobni do ludzi oczekujących powrotu pana swego z godów weselnych.
℣. Czuwajcie tedy, bo nie wiecie, o której godzinie przybędzie Pan wasz.
℟. A sami bądźcie podobni do ludzi oczekujących powrotu pana swego z godów weselnych.
℣. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
℟. A sami bądźcie podobni do ludzi oczekujących powrotu pana swego z godów weselnych.
|
℣. Jube, domne, benedícere.
Benedictio. Ad societátem cívium supernórum perdúcat nos Rex Angelórum. Amen.
Lectio 9
Commemoratio S. Donati Martyris
Donatus, paréntibus propter Jesu Christi fidem interfectis, Arretium in Etruruiam cum Hilarino monacho ex fuga se cóntulit: cujus étiam urbis epíscopus creátus est. Ubi, cum a Quadratiáno præfecto in Juliáni persecutióne uterque idola venerari juberétur, negántibus illis se tam nefárium scelus commissuros, Hilarinus in óculis Quadratiáni tamdiu fustibus cæsus est, dum efflaret ánimam; Donatus, veheménter et ipse cruciatus, gládio percússus est. Quorum córpora a Christiánis prope eam urbem honorifice sepúlta sunt.
℣. Tu autem, Dómine, miserére nobis.
℟. Deo grátias.
Te Deum
Te Deum laudámus: * te Dóminum confitémur.
Te ætérnum Patrem * omnis terra venerátur.
Tibi omnes Ángeli, * tibi Cæli, et univérsæ Potestátes:
Tibi Chérubim et Séraphim * incessábili voce proclámant:
(Fit reverentia) Sanctus, Sanctus, Sanctus * Dóminus Deus Sábaoth.
Pleni sunt cæli et terra * majestátis glóriæ tuæ.
Te gloriósus * Apostolórum chorus,
Te Prophetárum * laudábilis númerus,
Te Mártyrum candidátus * laudat exércitus.
Te per orbem terrárum * sancta confitétur Ecclésia,
Patrem * imménsæ majestátis;
Venerándum tuum verum * et únicum Fílium;
Sanctum quoque * Paráclitum Spíritum.
Tu Rex glóriæ, * Christe.
Tu Patris * sempitérnus es Fílius.
Fit reverentia
Tu, ad liberándum susceptúrus hóminem: * non horruísti Vírginis úterum.
Tu, devícto mortis acúleo, * aperuísti credéntibus regna cælórum.
Tu ad déxteram Dei sedes, * in glória Patris.
Judex créderis * esse ventúrus.
Sequens versus dicitur flexis genibus
Te ergo quǽsumus, tuis fámulis súbveni, * quos pretióso sánguine redemísti.
Ætérna fac cum Sanctis tuis * in glória numerári.
Salvum fac pópulum tuum, Dómine, * et bénedic hereditáti tuæ.
Et rege eos, * et extólle illos usque in ætérnum.
Per síngulos dies * benedícimus te.
Fit reverentia, secundum consuetudinem
Et laudámus nomen tuum in sǽculum, * et in sǽculum sǽculi.
Dignáre, Dómine, die isto * sine peccáto nos custodíre.
Miserére nostri, Dómine, * miserére nostri.
Fiat misericórdia tua, Dómine, super nos, * quemádmodum sperávimus in te.
In te, Dómine, sperávi: * non confúndar in ætérnum.
|
℣. Pobłogosław, ojcze.
Błogosławieństwo. Niech Król Aniołów zaprowadzi swój lud do królestwa na wysokości. Amen.
Lekcja 9
Commemoration of St. Donatus, Bishop and Martyr
Donatus was the child of a father and mother who had both been slain for Jesus Christ's sake. He fled with the monk Hilarinus to Arezzo in Tuscany, of which city he afterwards became Bishop. There the Praefect Quadratian, during the persecution under Julian, commanded both Hilarinus and Donatus to worship idols, and when they both refused to commit such abominable iniquity, Hilarinus was beaten with clubs before the eyes of Quadratian, until he gave up the ghost. Donatus also was savagely tortured, and slain with the sword. The Christians buried their bodies honourably hard by the city.
℣. Ty zaś, Panie, zmiłuj się nad nami.
℟. Bogu niech będą dzięki.
Te Deum
Ciebie, Boże, chwalimy: * ciebie, Panie, wysławiamy.
Tobie, Ojcu Przedwiecznemu * wszystka ziemia cześć oddaje.
Tobie wszyscy Aniołowie, * Tobie niebiosa i wszystkie Moce:
Tobie Cherubini i Serafini * nieustannym głoszą pieniem:
(Ukłonić się) Święty, Święty, Święty * Pan Bóg Zastępów.
Pełne są niebiosa i ziemia * majestatu chwały Twojej.
Ciebie przesławny * chór Apostołów,
Ciebie Proroków * poczet chwalebny,
Ciebie wychwala * Męczenników zastęp świetlany.
Ciebie po wszystkiej ziemi * wysławia Kościół święty,
Ojca * niezmierzonego majestatu;
Godnego uwielbienia prawdziwego * i Jedynego Twojego Syna;
Świętego także * Ducha Pocieszyciela.
Tyś Królem chwały, * o Chryste,
Tyś Ojca * Synem Przedwiecznym.
Ukłonić się
Ty, dla zbawienia naszego biorąc człowieczeństwo: * nie wahałeś się wstąpić w łono Dziewicy.
Ty, skruszywszy żądło śmierci, * otworzyłeś wierzącym królestwo niebios.
Ty po prawicy Boga zasiadasz, * w Ojcowskiej chwale.
Ty przyjdziesz jako Sędzia * tak wszyscy wierzymy.
Poniższy werset odmawia się klęcząc
Błagamy Cię przeto, dopomóż swym sługom, * których najdroższą Krwią odkupiłeś.
Policz ich między świętych Twoich * w wiekuistej chwale.
Zachowaj lud swój, o Panie, * i błogosław dziedzictwu swojemu.
I rządź nimi, * i wywyższaj ich aż na wieki.
Po wszystkie dni * błogosławimy Ciebie.
Ukłonić się, jeśli jest taki zwyczaj
I wysławiamy imię Twe na wieki, * na wieki bez końca.
Racz, Panie, w dniu dzisiejszym * zachować nas od grzechu.
Zmiłuj się nad nami, Panie, * zmiłuj się nad nami.
Niech miłosierdzie Twoje, Panie, okaże się nad nami, * jako my w Tobie ufność pokładamy.
W Tobie, o Panie, złożyłem nadzieję: * nie będę zawstydzon na wieki.
|
Reliqua omittuntur, nisi Laudes separandæ sint.
|
Opuścić resztę, jeśli Laudesy nie są odmawiane osobno.
|
Oratio {ex Proprio Sanctorum}
℣. Dómine, exáudi oratiónem meam.
℟. Et clamor meus ad te véniat.
Orémus.
Deus, qui beáto Cajetáno Confessóri tuo apostólicam vivéndi formam imitári tribuísti: da nobis, ejus intercessióne et exémplo, in te semper confídere et sola cæléstia desideráre.
Per Dóminum nostrum Jesum Christum, Fílium tuum: qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
℟. Amen.
|
Modlitwy {z Sanktorału}
℣. Panie, wysłuchaj modlitwy mojej.
℟. A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.
Módlmy się.
Boże, któryś pozwolił Wyznawcy swemu, błogosławionemu Kajetanowi, naśladować życie Apostołów, daj nam za jego przykładem i pośrednictwem w Tobie zawsze pokładać nadzieję i pożądać jedynie dóbr niebieskich.
Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna: który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg, przez wszystkie wieki wieków.
℟. Amen.
|
Conclusio
℣. Dómine, exáudi oratiónem meam.
℟. Et clamor meus ad te véniat.
℣. Benedicámus Dómino.
℟. Deo grátias.
℣. Fidélium ánimæ per misericórdiam Dei requiéscant in pace.
℟. Amen.
Pater noster, qui es in cælis, sanctificétur nomen tuum: advéniat regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra. Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie: et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris: et ne nos indúcas in tentatiónem: sed líbera nos a malo. Amen.
|
Zakończenie
℣. Panie, wysłuchaj modlitwy mojej.
℟. A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.
℣. Błogosławmy Panu.
℟. Bogu niech będą dzięki.
℣. Dusze wiernych zmarłych przez miłosierdzie Boże niech odpoczywają w pokoju.
℟. Amen.
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje: bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj: i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom: i nie wódź nas na pokuszenie: ale nas zbaw ode złego. Amen.
|